2023 Türkiye Ar-Ge Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 Türkiye Ar-Ge Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 itibarıyla Türkiye'de kamu AR-GE harcamalarının en yüksek payı savunma sanayisine ait oldu. SER Akademi, 'Türkiye 2024 Ar-Ge ve İnovasyon Raporu'nu yayımladı. Rapor, Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin durumunu gözler önüne seriyor. Ömer Özdinç, raporun detaylarını kamuoyuyla paylaştı.
Özdinç, raporun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası veri setlerinden yararlandıklarını belirtti. Her yıl Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını ifade etti. Yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki hızlı yükseliş dikkat çekti.
AR-GE Çalışanlarının Sayısı Artıyor
Özdinç, Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısının 2023'te 400 bine yaklaştığını bildirdi. Özel sektördeki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaştı. Ancak kamu sektöründeki araştırmacı sayısında yüzde 7'lik bir düşüş yaşandı.
İmalat sektöründe en çok artışın havacılıkta görüldüğüne dikkat çekildi. Bu sektör, Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı olarak tanımlandı. Özdinç, bu alanda kat edilecek uzun bir yol olduğunu vurguladı.
Kamu AR-GE Harcamalarında Savunma Sanayisi Önde
Özdinç, kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 artırıldığını belirtti. Kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki payını en çok artıran sektörün yüzde 43 ile savunma sanayisi olduğunu ifade etti. Bu sektörü tarım ve yeryüzünün keşfi alanları izledi.
Yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekildi. AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu'nun (Ankara-Konya) birinci olduğu belirtildi.
AR-GE Harcamaları ve GSYH Oranı
AR-GE harcamalarının yüzde 90 oranında artarak, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranının yüzde 1,42'ye çıktığı ifade edildi. Özdinç, GSYH içindeki AR-GE harcamalarının oranı bakımından Türkiye'nin OECD ülkeleri içinde 28. sırada olduğunu belirtti.
5 yıllık artış göz önünde bulundurulduğunda Türkiye, 21. sırayı aldı. Harcamalarda yüksek artış olmasına rağmen bu göstergenin çok artmamasının sebepleri arasında GSYH'de yaşanan yüksek artış yer aldı.
Teknoparklardaki Gelişmeler
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiği belirtildi. Bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiği vurgulandı. Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükseldiği ifade edildi.
Özdinç, bu iyileşmenin, ülkede AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün sonucu olduğunu belirtti. İmalat sektörünün ihracatının arttığı, şirket karlılık oranında ise değişim yaşanmadığı ifade edildi.
KOBİ'lerin Rolü ve Yazılım Sektörü
Yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığı, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğü ifade edildi. Türkiye'nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine dikkat çekildi. AR-GE tam zaman eşdeğeri (TZE) personel sayısında Türkiye, 8. sırada yer aldı.
KOBİ'lerin yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki yerine de değinildi. Yazılım sektöründe KOBİ'ler, 206 milyar lira ciroyla, sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü oluşturdu. İstihdamın da yüzde 76'sı bu KOBİ'lerde yer aldı.