2024 İhracat Hedefleri ve Rekabet Gücü Sorunları
2024 İhracat Hedefleri ve Rekabet Gücü Sorunları
Türkiye, 2024 yılı için belirlediği 267 milyar dolarlık ihracat hedefini, artan maliyetler ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle 264 milyar dolara çekti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatçıların karşılaştığı zorlukları ve çözüm önerilerini paylaştı. Yüksek enflasyon ve döviz fiyatlarındaki dalgalanmalar, ihracatçıların rekabet gücünü olumsuz etkiledi. Gültepe, bu sorunların çözümü için kamuoyuna önemli mesajlar verdi.
İhracatçıların Karşılaştığı Zorluklar
Gültepe, 2024 yılında ihracatçıların en çok girdi maliyetleri ile döviz kurunun açılması nedeniyle zorlandığını belirtti. “Üretim maliyetlerinde dolar bazında Asya’daki rakiplerimizden yüzde 40-50, Avrupa’daki bazı ülkelerden yüzde 15-20 pahalıyız.” dedi. Bu durum, emek yoğun sektörlerde rekabetçiliğin zayıflamasına yol açtı. Küresel pazarlarda talebin yavaşlaması, hazır giyim, tekstil ve deri gibi sektörlerde pazar kayıplarını beraberinde getirdi.
Gültepe, “Bu konuyu yıl boyunca her fırsatta ve her platformda dile getirmeye çalıştık.” diyerek, ihracatçıların yaşadığı zorlukları vurguladı. Rekabet gücünün azalması, üretimde ve istihdamda daralmayı da beraberinde getirdi. Bu durum, Türkiye'nin ihracat hedeflerini olumsuz etkiliyor.
2025 İçin Beklentiler ve Çözüm Önerileri
Başkan Gültepe, 2025 yılı için kamu beklentilerini de dile getirdi. “İhracatçı için kısa vadede girdi maliyetleriyle döviz kurunu dengelemenin dışında bir çözüm yolu görünmüyor.” dedi. Gültepe, enflasyonla kurun paralel hareket etmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, emek yoğun sektörlerde işverenin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması gerektiğini belirtti.
“Biz 2025’le birlikte bu sorunların aşılacağını umut ediyoruz.” diyen Gültepe, Avrupa başta olmak üzere küresel pazarlarda talep canlanırsa 2025’te 280 milyar dolarlık hedefin yakalanabileceğini ifade etti. Bu hedefe ulaşmak için gerekli adımların atılması gerektiği vurgulandı.
Rekabetçilik ve Verimlilik Üzerine Düşünceler
Gültepe, “Türkiye rekabetçi kur, ucuz işgücü ile yoluna devam edemez.” diyerek, ihracatın sürdürülebilirliği için verimliliğin artırılması gerektiğini belirtti. İhracatçıların yüksek kur talebinin olmadığını, sadece enflasyonla kurun paralel hareket etmesini istediklerini ifade etti. “Hatta yıllık enflasyonun beş puan altındaki bir kur artışına bile razıyız.” dedi.
Orta ve uzun vadede verimliliğin artırılması gerektiğini vurgulayan Gültepe, “Öncelikle bu makasın kapanması gerekiyor.” dedi. İhracatın ivmelenmesi için girdi maliyetleri ile kur arasındaki makasın daralması gerektiği ifade edildi. Bu durum, Türkiye'nin rekabet gücünü artıracak önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Jeopolitik Gelişmelerin Etkisi
Gültepe, coğrafyadaki jeopolitik gelişmelerin ihracat performansına olumlu veya olumsuz yansıyacağını belirtti. “Bu gelişmelerin nasıl seyredeceğini zaman içinde yaşayarak göreceğiz.” dedi. Ayrıca, ABD seçimlerinin ardından Trump politikalarının Türk ihracatçısı için riskler barındırabileceği ifade edildi.
“Donald Trump’ın ilk döneminde iki ülke arasında ticareti 100 milyar dolara çıkarma hedefi belirlenmişti.” diyen Gültepe, korumacılık önlemlerinin artmasının ihracat için olumsuz sonuçlar yaratabileceğini belirtti. Ancak, Türkiye'nin ABD’ye ihracatını artırmak için çabalarını sürdüreceği ifade edildi.
Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Gerekiyor
Hazır giyim sektöründeki bazı firmaların Mısır’a kaydırdığı yatırımların geri dönmesi için Türkiye'de yatırım ortamının iyileştirilmesi gerektiği vurgulandı. “Firmaların Mısır tercihi, üretim maliyetlerinin bu ülkede Türkiye’ye göre çok cazip düzeylerde olmasından kaynaklanıyor.” dedi.
Gültepe, Mısır ile ABD arasındaki serbest ticaret anlaşmasının firmalara önemli avantaj sağladığını belirtti. Bu nedenle, Türkiye'de üretim maliyetlerinin makul seviyelere gelmesi gerektiği ifade edildi. Aksi takdirde, Mısır’a giden firmaların geri dönmesi zor olacak.
2025 Hedefleri ve Pazar Stratejileri
TİM, 2025 yılında hedef pazarları belirlemek için çalışmalarını tamamladı. Gültepe, “2024 yılında 58 ülkeye 117 ticaret ve 18 alım heyeti olmak üzere 135 heyet düzenledik.” dedi. 2025 yılında heyet sayısının artırılması hedefleniyor.
Bu süreçte, Ticaret Bakanlığı’nın Uzak Ülkeler Stratejisi ve İslam Ülkeleri İhracatı Geliştirme Stratejisi kapsamında çalışmalar yapılacağı belirtildi. Ayrıca, Türk Hava Yolları’nın doğrudan uçuş hattı açtığı Avustralya ve Çin’e de heyet planlandığı ifade edildi. Bu stratejiler, Türkiye'nin ihracatını artırma hedeflerine katkı sağlayacak.