İstanbul'da Kentsel Dönüşüm ve Deprem Riskine Çözüm Arayışları
İstanbul'da Kentsel Dönüşüm ve Deprem Riskine Çözüm Arayışları
İstanbul’da geçtiğimiz hafta yaşanan 6,2 şiddetindeki depremle birlikte, kentsel dönüşüm ve riskli yapı stoku konuları yeniden gündeme geldi. Uzmanlar, İstanbul'da 1,5 milyon konutun yenilenmesi gerektiğini ve bunlardan 700 bininin acil dönüşüm gerektirdiğini belirtti. Dönüşümün önündeki en büyük engelin finansman olduğu vurgulandı.
Finansman Sorunları ve Çözüm Önerileri
Uzmanlar, kentsel dönüşüm için kamu kaynaklarının yetersiz olduğunu ifade etti. Yeni finansman kaynaklarına ihtiyaç duyulduğu belirtildi. “Finansmanı ve maliyeti kendi içinden çıkacak alan bazlı dönüşümle kısa sürede riskli yapı stoğu yenilenebilir” önerisi dile getirildi. Kamu-özel işbirlikleri ve minimal imar artışlarının finansman sorununu çözebileceği ifade edildi.
Uzmanlar, KDV, tarife ve ücretlerde tam muafiyet sağlanmasının dönüşüm sürecindeki engelleri kaldırabileceğini vurguladı. Bu öneriler, kentsel dönüşüm projelerinin hızlandırılması ve daha etkili bir şekilde uygulanması için önemli adımlar olarak değerlendirildi.
Ekonomik Yetersizlikler ve Vatandaşın Rolü
Kentsel dönüşüm uzmanı Mimar Dr. Nihat Şen, dönüşüm sürecinde karşılaşılan en büyük sorunların başında ekonomik yetersizliğin geldiğini belirtti. “Alan bazlı kendi kaynağından çıkan projelere ihtiyacımız var” diyerek, bu tür projelerin uygulanmasının önemine dikkat çekti. Dönüşüm sürecinin, toplumun özdeğerleriyle barışık, yeşil alanları ve otoparkları olan daha yaşanabilir çevreler oluşturacağını ifade etti.
Şen, “Metrekare derdine takılmamak gerekiyor” diyerek, halkın bu sürece destek vermesi gerektiğini vurguladı. Kentsel dönüşümün bir milli güvenlik meselesi olduğunu belirten Şen, bu konunun zaman kaybına uğratılmaması gerektiğini ifade etti.
Belediyelerin Rolü ve Paydaşların Katkısı
Şen, dönüşüm sürecinde belediyelerin önemli bir rol oynaması gerektiğini belirtti. Belediyelerin, vatandaş ile müteahhit arasında arabuluculuk yaparak sorunları çözmesi gerektiğini ifade etti. “Bu sürecin vatandaşlara net ve şeffaf bir şekilde anlatılması gerekmektedir” dedi. Dirençli kentsel oluşum için önce zihniyet dönüşümünün sağlanması gerektiği vurgulandı.
Belediyelerin, kentsel dönüşüm sürecinde sorun çözücü kurumlar olarak hareket etmesi gerektiği belirtildi. Bu süreçte, mülk sahipleri, sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarının da katkı sağlaması gerektiği ifade edildi.
KDV Muafiyeti ve İmar Artışları
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, kentsel dönüşümün finansmanının oluşturulmasının önemine dikkat çekti. “Kentsel dönüşüm finansmanı oluşmadığı sürece sağlıklı bir süreçten söz edemeyiz” dedi. Şişik, kamu özel işbirlikleri ve minimal imar artışlarının bu süreçte önemli çözümler olabileceğini ifade etti.
Şişik, KDV, tarife ve ücretler konusunda tam muafiyet sağlanmasının dönüşümün önündeki engelleri kaldırabileceğini vurguladı. Bu tür düzenlemelerin, kentsel dönüşüm sürecinin hızlandırılmasına katkı sağlayacağı öngörülüyor.
Yeni Daire Çıkışı ve Proje Önerileri
Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Kurucu Başkanı Sinan Türkkan, imar artışının her zaman çözüm olmadığını belirtti. “Hak sahipleri ilave 5-10 metrekareden vazgeçtiğinde, apartman çok küçülmeden 2 daire daha çıkabiliyor” diyerek, bu tür projelerin finansman açısından önemli olduğunu ifade etti. Bu yaklaşım, müteahhit ve vatandaş arasında maliyetlerin düşürülmesine yardımcı olabilir.
Türkkan, kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracak öneriler arasında Kentsel Dönüşüm Finansman Bankası kurulması gerektiğini belirtti. Ayrıca, 6306 sayılı yasanın günün şartlarına göre yeniden yazılması gerektiği vurgulandı. Bu tür düzenlemelerin, dönüşüm sürecinin daha etkin bir şekilde yürütülmesine katkı sağlayacağı düşünülüyor.