Türkiye'de KOBİ'lerin Zombi Şirket Olma Riski ve Ekonomik Etkileri
Türkiye'de KOBİ'lerin Zombi Şirket Olma Riski ve Ekonomik Etkileri
Türkiye ekonomisinde üretim, istihdam ve ihracatta önemli bir yer tutan küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ), suni teneffüs ile hayatta tutulmaya çalışıldıkça zombi şirketlerin en fazla olduğu ülkeler arasına girdi. KOBİ'lerin finansal açıdan sağlıklı olmaması ve iflas riskiyle karşı karşıya kalması, bu durumu daha da kritik hale getiriyor. Ekonomistlere göre, yüksek faizle yapılandırılan borçların bankacılık sisteminde ne kadar daha yüzdürüleceği büyük bir soru işareti.
Buz dağının görünen kısmında ise 4.4 trilyon liralık KOBİ kredisi borcu ve 95 milyar liraya ulaşan batık kredi hacmi bulunuyor. Kamu mevduat bankalarında KOBİ kredilerinin yüzde 52’sini veren bankalarda takipteki alacak oranının bir yılda iki katına çıkması dikkat çekiyor. Bu durum, KOBİ'lerin finansal sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.
KOBİ Kredileri ve Takipteki Alacaklar
BDDK verilerine göre, son bir yılda kamu bankalarında KOBİ kredileri yüzde 30 oranında artış gösterirken, takipteki alacaklar yüzde 113 seviyesinde arttı. Özel yabancı ve yerli bankalarda ise KOBİ kredisi hacmi yıllık yüzde 34, takipteki alacaklar ise yüzde 50 artış gösterdi. Bu veriler, KOBİ'lerin karşılaştığı zorlukları gözler önüne seriyor.
Ekonomist İnan Mutlu, zombi şirketlerin borçlarının yüzdürüldüğünü belirtiyor. Kamu bankalarındaki batık KOBİ kredilerinin özel bankalara göre çok daha yüksek olmasının sebebi, siyasi gerekçelerle yapılandırma yapılması olarak açıklanıyor. Bu durum, bankacılık sisteminin sağlığını tehdit eden bir unsur olarak öne çıkıyor.
KOBİ'lerin Nakit Akışı ve Geleceği
Ekonomist Erol Taşdelen, yüzde 50-60’dan TL kredi kullanan KOBİ’lerin tüm nakit akışlarının bozulduğunu ifade ediyor. Bankalardan kredi alamayan KOBİ’lerin yüzde 75-80 faizle faktoring kullanmak zorunda kalması, işletmelerin finansal durumunu daha da zorlaştırıyor. Taşdelen, bu oranların hiçbir firma tarafından dayanılabilir olmadığını vurguluyor.
IMF’nin Türkiye raporlarında sorunlu kredilerin oranının yüzde 13 olarak bildirildiği belirtiliyor. Bu oran, KOBİ'lerde aşırı bir ‘zombi’ firma yoğunlaşmasının yaşandığını gösteriyor. Şehirlerin ana caddelerindeki tabelaların önümüzdeki 2 yılda en az yarısının değişeceği öngörülüyor. Bu durum, Türkiye ekonomisinin geleceği açısından endişe verici bir tablo sunuyor.