Yap-İşlet-Devret Projeleri: Kamu Bütçesi ve Özel Sektör Kazançları Arasındaki Dengesizlik
Yap-İşlet-Devret Projeleri: Kamu Bütçesi ve Özel Sektör Kazançları Arasındaki Dengesizlik
Cebinizden beş kuruş çıkmayacak denilen Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile yapılan dev projelere ödenen paraların, yapım maliyetlerini aştığı ve şirketlerin kârını katladığı ifade ediliyor. CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, bu projelerin bütçeden büyük pay aldığını ve asgari ücretli, emekli ve memura ayrılmayan bütçenin müteahhitlere aktarıldığını belirtti.
Sarıgül, “Asgari ücretliye, emekliye, memura verilmeyen bütçe garantiye gidiyor. 85 milyonun hakkını 85 kişiye pay eden iktidar vatandaşa sabır derken, yandaşa çatır çatır dolar ve Euro ödüyor” şeklinde açıklamalarda bulundu. Bu projelerdeki sözleşmelerin şirketlerin talepleri doğrultusunda yapıldığını vurguladı.
Projelerdeki Garanti Ödemeleri
YİD projelerinde firmaların kredilerine Hazine garantisi verildiği ve geçiş ücretlerinde de dolar ve Euro garantisi sağlandığı ifade ediliyor. Sarıgül, bu durumun kamu bütçesinin nasıl kullanıldığını sorgulattığını belirtti. Özellikle Osmangazi Köprüsü üzerinden yapılan ödemeler dikkat çekiyor.
Osmangazi Köprüsü’nün 1 Temmuz 2016’da hizmete açıldığı ve maliyetinin 1 milyar 400 milyon dolar olduğu bilgisi verildi. Geçtiğimiz 8.5 yılda tutmayan geçiş garantileri için şirkete 4 milyar 210 milyon dolar ödendiği, işletmeci firmanın maliyetinin neredeyse 4 katı kazandığı ifade ediliyor.
Çanakkale Köprüsü Ödemeleri
Çanakkale Köprüsü’ne yapılan ödemeler de dikkat çekiyor. 2022 yılında hizmete açılan köprünün maliyetinin 1 milyar 750 milyon Euro olduğu belirtiliyor. İşletmeci firmaya ödenen garanti ödeme tutarının 700 milyon Euro’yu bulduğu ifade ediliyor. Firma, 2034 yılına kadar işletmeye devam edecek.
Geçiş ücretinin 20 Euro’nun üzerinde olduğu ve gerçekleşen zamlarla sözleşmedeki ücret arasındaki farkın kapatıldığı belirtiliyor. Ancak köprü için garanti edilen araç sayısının, 5’te 1’inin sağlanması nedeniyle milyonlarca Euro ödenmeye devam edeceği vurgulanıyor.